Savdo-iqtisodiy hamkorlikni kengaytirish O'zbekiston-Belarus hamkorligining asosiy yo'nalishi bo'lib qoladi

Сегодня в Ташкенте проходит «круглый стол» на тему «Сотрудничество Узбекистана и Беларуси - новые горизонты и перспективы», организованный Институтом стратегических и межрегиональных исследований при Президенте Республики Узбекистан (ИСМИ) в партнерстве с Белорусским институтом стратегических исследований (БИСИ).
Выступая на мероприятии с приветственной речью, первый заместитель директора ИСМИ Акрамжон Неъматов уделил особое внимание анализу перспектив развития узбекско-белорусских отношений. Как отметил представитель ИСМИ, Узбекистан и Беларусь связаны традиционными узами дружбы и партнерства, которые из года в год только крепнут.
Сегодня есть все предпосылки для того, чтобы усилить работу в этом направлении. Это наличие и политической воли, и обоюдная заинтересованность, и большие незадействованные еще резервы для наращивания всесторонних связей, - заявил эксперт.
Подчеркивалось, что в прошлом году Узбекистан и Беларусь перешагнули 30-летний рубеж с момента установления дипломатических отношений. За этот период стороны добились множества положительных результатов.
В данном контексте Акрамжон Неъматов с удовлетворением отметил положительную динамику роста двустороннего сотрудничества по всем направлениям, интенсивный диалог на различных уровнях.
По его словам, благодаря совместным усилиям с 2017 года товарооборот между странами увеличился почти в 3,5 раза, впервые в истории двусторонних отношений он преодолел полумиллиардную отметку (620 млн долл.). Следующая целевая планка – 1 миллиард долларов, - подчеркнул эксперт.
Учитывая взаимодополняемость экономик Узбекистана и Беларуси расширение торгово-экономического сотрудничества, по мнению эксперта, будет оставаться ключевым направлением взаимодействия.
Большие перспективы имеют дальнейшее развитие промышленной кооперации, создание совместных конкурентоспособных и экспортоориентированных производств.
В подтверждении этого первый заместитель директора ИСМИ отметил небывалый прирост числа совместных предприятий. Так, если в 2017 г. количество работающих в Узбекистане предприятий с участием белорусского капитала составляло 22, то сегодня их число перевалило за 200, показав рост почти в 10 раз. В свою очередь, в Беларуси в настоящее время функционирует более 100 совместных предприятий.
Они создают совершенно новые предпосылки для развития индустриально-технологического партнёрства, в том числе, благодаря постоянному расширению межрегиональных связей.
Кроме того, в фокусе их внимания не только рынок Узбекистана, но и перспективные рынки стран соседей, государств Южной Азии и других регионов.
Дальнейшее наращивание взаимодействия в этом направлении может стать ключевым драйвером нашего партнерства, - уточнил Акрамжон Неъматов.
По его утверждению, особо востребовано приложение общих инвестиционных возможностей в проекты в области сельского хозяйства, текстильной и пищевой промышленности, фармацевтики, животноводства, переработки плодоовощной продукции.
Важнейший компонент двустороннего взаимодействия - это социальная и гуманитарные сферы.
Большую отдачу мы видим от наших совместных программ в области образования. Их число уже достигло 80, - отметил эксперт.
С его слов, количество узбекских студентов, которые обучаются в университетах Беларуси за последние 4 года увеличилось в 5 раз с 400 до 2 тысяч. Данная цифра свидетельствует о высокой востребованности белорусского образования среди узбекской молодежи.
Между ВУЗами Узбекистан и Беларуси действует более 200 договоров о сотрудничестве, в рамках которых ведется научно-исследовательская работа, осуществляется обмен опытом. Успешно функционирует Совместная узбекская-белорусская комиссия по сотрудничеству в области науки.
Реализовано 54 научных проекта в таких сферах как информационные технологий, химия, сельское хозяйство и медицина. На стадии реализации еще 30 таких совместных инициатив.
Символом успешного сотрудничества двух государств в области образования и науки стал проведенный в 2023 г. I Форум ректоров Республики Узбекистан и Республики Беларусь, по итогам которого была подписана «Дорожная карта сотрудничества».
Как заявил Акрамжон Неъматов, важную нишу в узбекско-белорусских отношениях занимает и углубление сотрудничества в области здравоохранения.
В конце прошлого года проведен первый Медицинский форум «Дни здравоохранения и медицинского образования Узбекистан - Беларусь». По его итогам Узбекистан и Беларусь подписали свыше 120 соглашений в области совместного развития медицины, - конкретизировал эксперт.
На стадии разработки двусторонние программы по постдипломным направлениям, обмен опытом по неонатальной хирургии, кардиохирургии, трансплантации органов.
Прорабатывается практика расширения сотрудничества между конкретными медицинскими центрами, - заключил Акрамжон Неъматов.
От редакции напомним, что на мероприятии приняли участие главы дипломатических миссий в Узбекистане и Беларуси, руководство и представители экспертно-аналитических и научно-академических кругов двух стран.
Белорусская сторона была представлена руководителями и экспертами таких авторитетных исследовательских институтов, как БИСИ, Национальный центр маркетинга и конъюнктуры цен, Белорусский государственный университет транспорта, Витебский государственный университет имени П.М. Машерова и другими учреждениями.
С узбекской стороны участвовали руководители ИСМИ, Института макроэкономических и региональных исследований, Информационно-аналитического центра международных отношений, Центра экономических исследований и реформ, Центра изучения проблем развития транспорта и логистики, Акционерного общества «Узбекистон темир йуллари», Агентства информации и массовых коммуникаций.
Akramjon Ne’matov: O‘zbekiston va Belarus o‘rtasidagi savdo-iqtisodiy va sarmoyaviy hamkorlik barqaror o‘sish ko‘rsatmoqda
Poytaxtimizda O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Strategik va mintaqalararo tadqiqotlar instituti (SMTI) tomonidan Belarus Strategik tadqiqotlar instituti (BSTI) hamkorligida “O‘zbekiston – Belarus: hamkorlikning yangi ufqlari va istiqbollari” mavzuida davra suhbati bo‘lib o‘tdi.
Tadbirni SMTI direktorining birinchi o‘rinbosari Akramjon Ne’matov kirish so‘zi bilan ochib, O‘zbekiston-Belarus munosabatlarini rivojlantirish istiqbollari tahliliga alohida e’tibor qaratdi.
Ta’kidlaganidek, bugungi kunda O‘zbekiston va Belarusni bog‘lab turgan an’anaviy do‘stlik va sheriklik rishtalari yildan-yilga mustahkamlanib bormoqda.
Bugun bu boradagi ishlarni faollashtirish uchun barcha shart-sharoitlar mavjud. Bu siyosiy iroda, o‘zaro manfaatdorlik va keng qamrovli aloqalarni o‘rnatish uchun foydalanilmagan katta zaxiralarning mavjudligidir.
Shuningdek, o‘tgan yili O‘zbekiston va Belarus o‘rtasida diplomatik munosabatlar o‘rnatilganiga 30 yil to‘lganligi alohida ta’kidlandi. Bu davrda tomonlar ko‘plab ijobiy natijalarga erishdi.
Shu nuqtai nazardan, Akramjon Ne’matov barcha sohalarda ikki tomonlama hamkorlik o‘sishining ijobiy dinamikasi, turli darajadagi jadal muloqotlar mavjudligini qayd etdi.
Uning so‘zlariga ko‘ra, birgalikdagi sa’y-harakatlar tufayli 2017 yildan buyon mamlakatlar o‘rtasidagi tovar ayirboshlash hajmi qariyb 3,5 baravar o‘sib, ikki tomonlama munosabatlar tarixida birinchi marta yarim milliardlik chegaradan (620 million dollar) oshib ketdi.
Keyingi maqsad - 1 milliard dollar”, - deya ta’kidladi ekspert.
Unga ko‘ra, O‘zbekiston va Belarus iqtisodiyotlari bir-birini to‘ldirishini hisobga olinadigan bo‘lsa, savdo-iqtisodiy hamkorlikni kengaytirish o‘zaro hamkorlikning asosiy yo‘nalishi bo‘lib qolaveradi.
Sanoat kooperatsiyasini yanada rivojlantirish, qo‘shma raqobatbardosh va eksportga yo‘naltirilgan ishlab chiqarishni yaratish katta istiqbolga ega.
Buning tasdig‘i sifatida SMTI direktorining birinchi o‘rinbosari qo‘shma korxonalar sonining misli ko‘rilmagan darajada oshganini qayd etdi.
2017 yilda O‘zbekistonda Belarus kapitali ishtirokida faoliyat yuritayotgan korxonalar soni 22 ta bo‘lgan bo‘lsa, bugungi kunda ularning soni 200 tadan oshib, qariyb 10 barobar o‘sganini ko‘rsatmoqda. O‘z navbatida, hozirda Belarusda 100 dan ortiq qo‘shma korxona faoliyat yuritmoqda.
Ular sanoat va texnologik hamkorlikni, mintaqalararo aloqalarni doimiy ravishda kengaytirish orqali rivojlantirish uchun mutlaqo yangi shart-sharoitlarni yaratmoqda.
Shu bilan birga, ular nafaqat O‘zbekiston bozoriga, balki qo‘shni davlatlar, Janubiy Osiyo mamlakatlari va boshqa mintaqalardagi istiqbolli bozorlarga ham e’tibor qaratmoqda.
Bu yo‘nalishdagi o‘zaro hamkorlikni yanada kengaytirish hamkorligimizning asosiy omiliga aylanishi mumkin”, — deya aniqlik kiritdi Akramjon Ne’matov.
Uning so‘zlariga ko‘ra, qishloq xo‘jaligi, to‘qimachilik va oziq-ovqat sanoati, farmatsevtika, chorvachilik, meva-sabzavot mahsulotlarini qayta ishlash kabi sohalardagi loyihalarda umumiy investitsiya imkoniyatlarini qo‘llashga alohida talab mavjud.
Ijtimoiy-gumanitar soha ikki tomonlama hamkorlikning eng muhim tarkibiy qismi hisoblanadi.
Ta’lim sohasidagi qo‘shma dasturlarimiz katta natijalar ko‘rsatmoqda. Ekspert ularning soni 80 taga yetganini qayd etdi.
Unga ko‘ra, so‘nggi 4 yil ichida Belarus oliy o‘quv yurtlarida tahsil olayotgan o‘zbekistonlik talabalar soni 5 barobarga o‘sib, 400 nafardan 2 ming nafarga yetgan. Bu ko‘rsatkich belarus ta’limiga bo‘lgan talab o‘zbek yoshlari orasida yuqoriligidan dalolat beradi.
O‘zbekiston va Belarus oliy o‘quv yurtlari o‘rtasida 200 dan ortiq hamkorlik shartnomalari mavjud bo‘lib, ular doirasida ilmiy-tadqiqot ishlari olib borilmoqda, tajriba almashilmoqda. Ilm-fan sohasida hamkorlik bo‘yicha O‘zbekiston-Belarus qo‘shma komissiyasi muvaffaqiyatli faoliyat yuritmoqda.
Axborot texnologiyalari, kimyo, qishloq xo‘jaligi, tibbiyot kabi yo‘nalishlarda 54 ta ilmiy loyiha amalga oshirildi. Yana 30 ta shunday qo‘shma tashabbus amalga oshirish bosqichida.
2023-yilda o‘tkazilgan O‘zbekiston Respublikasi va Belarus Respublikasi rektorlarining 1-forumi ikki davlatning ta’lim va ilm-fan sohasidagi muvaffaqiyatli hamkorligi ramzi bo‘ldi, uning natijasida “Hamkorlikning yo‘l xaritasi” qabul qilindi.
Akramjon Ne’matov ta’kidlaganidek, sog‘liqni saqlash sohasidagi hamkorlikni chuqurlashtirish ham O‘zbekiston-Belarus munosabatlarida muhim o‘rin tutadi.
O‘tgan yil oxirida “O‘zbekiston – Belarus sog‘liqni saqlash va tibbiyot ta’limi kunlari” birinchi tibbiyot forumi bo‘lib o‘tdi. Natijada O‘zbekiston va Belarus o‘rtasida tibbiyotni hamkorlikda rivojlantirish bo‘yicha 120 dan ortiq shartnoma imzolandi, dedi ekspert.
Aspirantura yo‘nalishlari bo‘yicha ikki tomonlama dasturlar, neonatal jarrohlik, kardiojarrohlik va organlar transplantatsiyasi bo‘yicha tajriba almashish rivojlanish bosqichida.
Ma’lum tibbiyot markazlari o‘rtasida hamkorlikni kengaytirish amaliyoti ishlab chiqilmoqda”, — deya xulosa qildi Akramjon Ne’matov.
Tadbirda O‘zbekiston va Belarus diplomatik missiyalari rahbarlari, ikki mamlakat ekspert-tahliliy, ilmiy-akademik doiralari rahbarlari va vakillari – Belarus tomonidan BSTI, Marketing va narx tadqiqotlari milliy markazi, Belarus davlat transport universiteti, P.M.Masherov nomidagi Vitebsk davlat universiteti kabi nufuzli tadqiqot institutlari rahbarlari va mutaxassislari, O‘zbekiston tomonidan esa SMTI, Makroiqtisodiy va hududiy tadqiqotlar instituti, Xalqaro aloqalar axborot-tahlil markazi, Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi, Transport va logistikani rivojlantirish muammolarini o‘rganish markazi, “O‘zbekiston temir yo‘llari” aksiyadorlik jamiyati, Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi rahbarlari ishtirok etdi.
O‘zbekiston va Belarus hamkorligi istiqboli muhokama qilinadi
Toshkentda O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Strategik va mintaqalararo tadqiqotlar instituti (SMTI) tomonidan Belarus Strategik tadqiqotlar instituti (BSTI) bilan hamkorlikda tashkil etilgan “O‘zbekiston – Belarus: hamkorlikning yangi ufqi va istiqboli” mavzusida gibrid formatda davra suhbati bo‘lib o‘tdi.
Tadbirda ikki davlat diplomatik missiyalari rahbarlari, ekspert-tahliliy, ilmiy-akademik doiralari rahbarlari va vakillari – Belarus tomonidan BSTI, Marketing va narx tadqiqotlari milliy markazi, Davlat transport universiteti, P.M.Masherov nomidagi Vitebsk davlat universiteti kabi nufuzli tadqiqot institutlari yetakchilari va mutaxassislari, O‘zbekiston tomonidan esa SMTI, Makroiqtisodiy va hududiy tadqiqotlar instituti, Xalqaro aloqalar axborot-tahlil markazi, Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi, Transport va logistikani rivojlantirish muammolarini o‘rganish markazi, “O‘zbekiston temir yo‘llari” aksiyadorlik jamiyati, Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi rahbarlari ishtirok etdi.
SMTI direktorining birinchi o‘rinbosari Akramjon Ne’matov ta’kidlaganidek, davra suhbati davomida savdo, iqtisodiyot, investitsiya, sanoat kooperatsiyasi, transport-logistika va madaniy-gumanitar sohalardagi muloqotni kengaytirish bo‘yicha ikki tomonlama hamkorlikning hozirgi holati va jarayonni yanada rivojlantirish istiqboli to‘g‘risida batafsil fikr almashildi.
Ishtirokchilar so‘nggi yillarda O‘zbekiston va Belarus o‘rtasidagi ishonchli va do‘stona munosabat mutlaq yangi bosqichga ko‘tarilganini alohida ta’kidladilar.
Bu ko‘p jihatdan ikki davlat rahbarlarining o‘zaro tashriflari, xalqaro maydonlardagi muntazam muloqoti tufayli yuzaga chiqdi.
2017 yildan buyon ikki davlat rahbarlari bir necha bor uchrashdi. Belarus Prezidenti Aleksandr Lukashenko 2018 yil rasmiy tashrif bilan, 2022 yil esa amaliy tashrif bilan O‘zbekistonda bo‘ldi. O‘z navbatida, mamlakatimiz yetakchisi Shavkat Mirziyoyev 2019 yil Belarusga tashrif buyurdi.
Hamkorlikni mustahkamlashda hukumatlararo, parlamentlararo va idoralararo darajada olib borilayotgan faol muloqot ham muhim o‘rin tutadi.
2022 yildan buyon hukumat rahbarlari tez-tez uchrashadi. Ikki tomonlama hamkorlik bo‘yicha hukumatlararo komissiya mavjud. O‘zbekiston – Belarus ishbilarmonlar kengashi hamda qishloq xo‘jaligi va oziq-ovqat sanoati bo‘yicha ishchi guruhlari majlislari muntazam o‘tkazib kelinmoqda.
Parlamentlararo aloqa kengaymoqda. 2018 yildan buyon O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi va Belarus Respublikasi Milliy Majlisi o‘rtasidagi hamkorlik bo‘yicha Parlamentlararo guruh faoliyat ko‘rsatmoqda.
2018 yil O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati delegatsiyasining Belarusga rasmiy tashrifi bo‘lib o‘tdi. 2022 yil Belarus Respublikasi Milliy Majlisi Kengashi parlament delegatsiyasi MDHga a’zo davlatlar Parlamentlararo assambleyasining Samarqand shahrida bo‘lib o‘tgan tadbirlarida ishtirok etdi. 2023 yil O‘zbekiston parlamenti a’zolari Minskka tashrif buyurdi. Ikki davlat qonun chiqaruvchilari MDH Parlamentlararo assambleyasi, Parlamentlararo ittifoq kabi xalqaro tashkilotlar doirasida izchil hamkorlik qiladi.
Aloqalar Tashqi ishlar vazirliklari orqali amalga oshirilmoqda. So‘nggi yillarda tashqi ishlar idoralari rahbarlari 3 marta uchrashdi. Tashqi ishlar vazirliklari o‘rtasida doimiy ravishda maslahatlashuv o‘tkaziladi.
Akramjon Ne’matov ikki davlat tomonidan o‘zaro hamkorlikni kengaytirish bo‘yicha ko‘rilayotgan chora-tadbirlar O‘zbekiston va Belarus o‘rtasidagi savdo aloqasiga jadal sur’at qo‘shganini qayd etdi. So‘nggi yillarda savdo-iqtisodiy va sarmoyaviy hamkorlik kuchli, barqaror o‘sish sur’atini namoyon etmoqda.
Birgalikdagi sa’y-harakatlar tufayli ikki tomonlama munosabat tarixida birinchi marta tovar ayirboshlash miqdori yarim milliard dollardan oshdi. 2022 yil yakuniga ko‘ra o‘zaro savdo qiymati 536 million dollar (2021 yilga nisbatan 44 foiz o‘sish)ni tashkil etdi va 2017 yilga nisbatan qariyb 3,5 barobar o‘sdi. 2023 yil yakuni bo‘yicha mahsulot ayirboshlash 2022 yilga nisbatan 15 foiz ko‘tarilib, 620 million dollarga yetdi.
O‘zbekistonning Belarusga asosiy eksporti sanoat mollari, turli tayyor, oziq-ovqat, tamaki mahsulotlari va ichimlik hisoblanadi. Belarus Respublikasidan import qilinadigan mahsulotlarning aksariyati oziq-ovqat, mashina va transport uskunasi, shuningdek, nooziq-ovqat xom ashyosidan iborat. Importning salmgoqli qismi esa mamlakatimiz iqtisodiyoti sanoat sektorini modernizatsiya qilish uchun zarur transport vositalari va elektr jihozlari hissasiga to‘g‘ri keladi.
Belaruslik sarmoyadorlar O‘zbekistonga paxtadan kalava ip, charm mahsulotlari ishlab chiqarish, qurilish materiallari, farmatsevtika, savdo vositachiligi va ekspeditorlik xizmati ko‘rsatishga yirik sarmoya kiritishga qiziqish bildirmoqda.
Oxirgi 3 yil ichida yurtimizga Belarus investitsiyasi 3 barobar ko‘paydi va 45,6 million dollar (2022 yil 9,5, 2023 yil (yanvar-oktyabr) 21,2 million dollar)ga yetdi. Ayni payt bu ko‘rsatkichni oshirish uchun barcha shart-sharoit mavjud. Hamkorlikni chuqurlashtirishga jiddiy intilishni qo‘shma korxonalar soni ham ko‘rsatib turibdi.
O‘zbekistonda Belarus kapitali ishtirokida faoliyat yuritayotgan korxonalar soni 2017 yil 22 (19 qo‘shma korxona, 3 yakka tartibdagi tadbirkor)ta edi, bugungi kunda 209 (65 qo‘shma korxona, 146 yakka tartibdagi tadbirkor)taga yetdi. Hozir Belarusda 100 dan ortiq ikki davlat qo‘shma korxonasi faoliyat yuritmoqda.
Makroiqtisodiy va hududiy tadqiqotlar instituti direktori o‘rinbosari Tursun Axmedov fikricha, 2023 yil Minskda o‘tkazilgan, ishbilarmonlik hamkorligini rivojlantirishda samarali vositaga aylangan birinchi ikki tomonlama ayollar biznes-forumi doirasida savdo-iqtisodiy, sarmoyaviy, ilmiy-texnikaviy, ijtimoiy-madaniy, ta’lim, gumanitar, turizm va boshqa sohalarda jami 92,2 million dollarlik 42 shartnoma, 17 memorandum imzolandi.
Mamlakatlarimiz mashinasozlik sohasidagi hamkorlikni kengaytirish imkoniyatiga birdek qiziqish bildirmoqda. Belaruslik hamkorlar respublikamizga transport, maxsus texnika yetkazib bermoqda.
Sog‘liqni saqlash sohasidagi sheriklik muvaffaqiyatli rivojlanmoqda. 2018 yil ikki davlat sog‘liqni saqlash vazirliklari o‘rtasida kelishuv imzolangan, hamkorlikni rivojlantirish bo‘yicha Harakatlar rejasi amalga oshirilmoqda. Oxirgi 2 yil ichida o‘zbekistonlik shifokorlarni Belarusda yangi tug‘ilgan chaqaloqlarga yuqori texnologiyali yordam ko‘rsatish bo‘yicha o‘qitish amaliyoti yo‘lga qo‘yildi.
Farmatsevtika sanoati sohasidagi hamkorlik ham chuqurlashmoqda. Bugungi kunda tomonlar birgalikda dori vositalari ishlab chiqarmoqda. Belarus tomoni O‘zbekistonda probiotiklar ishlab chiqaruvchi korxona qurayotgani bunga yaqqol misol.
Yengil sanoatni rivojlantirish borasida samarali hamkorlik qilinmoqda. 2023 yil O‘zbekiston va Belarus korxonalari o‘rtasida umumiy qiymati 2,5 million dollarlik shartnomalar imzolangan. Qo‘y terisi, qorako‘l-smushko, mo‘yna va mo‘yna xom ashyosi ishlab chiqarish bo‘yicha qo‘shma korxonalar tashkil etish rejalashtirilgan. “O‘zto‘qimachiliksanoat” uyushmasi va “Kamvol” OAJ dizayn markazi o‘rtasida kelishuvga erishildi.
So‘nggi yillarda mintaqalararo aloqa sezilarli darajada faollashdi, O‘zbekiston va Belarus hududlari o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri ishbilarmonlik aloqasi muvaffaqiyatli amalga oshirilmoqda. Forumlar ikki davlatda navbatma-navbat o‘tkaziladi. 2019 yil Prezident Shavkat Mirziyoyevning Minskka tashrifi doirasida mintaqalarning birinchi forumi bo‘lib o‘tgan edi. Bu O‘zbekiston viloyatlari va Belarus hududlari hokimliklari o‘rtasidagi hamkorlikka oid maxsus dasturlar ijrosini yuqori samaradorlik darajasiga olib chiqish imkonini berdi. 2020 yil fevral oyida Agrar forumda ishtirok etish uchun Belarusning barcha hududlari vakillaridan iborat fermerlar delegatsiyasi O‘zbekistonga tashrif buyurdi.
2022-2023 yillarda Belarusga O‘zbekiston qishloq xo‘jaligi mahsulotlari yetkazib berish bo‘yicha 25 million dollarlik shartnomalar imzolandi. Toshkent, Qashqadaryo, Andijon, Farg‘ona va Toshkent viloyatlari hokimliklari va ishbilarmon doiralarining Belarusga tashrifi tashkil etildi.
Ikki davlat o‘rtasida transport-logistika tizimi izchil mustahkamlanmoqda. 2023 yil o‘zaro yuk tashish miqdori 752 ming tonnadan oshib, 2022 yilga nisbatan 1,54 barobar o‘sish sur’ati kuzatildi.
Xalqaro aloqalar axborot-tahlil markazi bo‘lim boshlig‘i Nigina Magdiyeva ma’lum qilishicha, muloqot faollashgani bevosita madaniy-gumanitar hamkorlikda ham namoyon bo‘lmoqda.
So‘nggi yillarda Belarus ijodiy guruhlari“ Sharq taronalari” musiqa festivalida, O‘zbekiston vakillari esa Vitebskdagi “Slavyan bozori” va “Zolotaya pchyolka” xalqaro festivallarida, shuningdek Minsk xalqaro vokal tanlovida faol ishtirok etib kelmoqda.
2018 yil aprel oyida Toshkentda Belarus madaniyati va kinosi kunlari, 2019 yil iyulda Belarusda O‘zbekiston madaniyati va san’ati kunlari bo‘lib o‘tdi. 2021 yil sentyabr oyida Minsk shahrida o‘zbek kino ijodkorlarining bir necha filmi namoyishi bilan o‘zbek kinosi kunlari tashkil etildi. Ikki mamlakat kino ijodkorlari Toshkent va Minskda o‘tkazilayotgan xalqaro kinofestivallarda faol ishtirok etmoqda.
Toshkentda Belarus adabiyoti arbobi Yakub Kolas haykali ochilib, shu ko‘chaga uning nomi berilgan. Minskdagi bog‘lardan birida esa buyuk o‘zbek shoiri, mutafakkiri va davlat arbobi Alisher Navoiy byusti o‘rnatilgan.
Ta’lim sohasidagi hamkorlik jadal rivojlanmoqda. O‘zbekistondagi 40 ta, Belarusning 20 dan ziyod oliy o‘quv yurti O‘zbekistonda talab yuqori bo‘lgan yo‘nalishlar bo‘yicha mutaxassis tayyorlaydigan qo‘shma ta’lim dasturlarini yo‘lga qo‘ydi. 2022-2023 o‘quv yilida Belarusning 27 oliy o‘quv yurtida 1 700 ga yaqin o‘zbekistonlik talaba tahsil olmoqda.
80 dan ortiq qo‘shma ta’lim dasturlari bo‘yicha talabalar tahsildan so‘ng ikki tomonlama diplom oladilar.
2023 yil O‘zbekiston va Belarus Respublikalari rektorlarining 1-forumi o‘tkazildi. Ta’lim va ilm-fan sohasidagi muvaffaqiyatli hamkorlik ramzi sifatida namoyon bo‘lgan mazkur anjuman natijasida “Hamkorlikning yo‘l xaritasi” qabul qilindi.
Har ikki davlat turizm sohasida noyob imkoniyat va salohiyatga ega. O‘zbekiston va Belarus turizm sohasi vakillari ikki mamlakatda tashkil etilgan ko‘rgazma maydonchalari doirasida yaqin hamkorlik qilib kelmoqda. 2017-2023 yillar oralig‘ida Belarusdan O‘zbekistonga sayyohlar oqimi 5 barobar oshdi.
Davra suhbati yakunida ishtirokchilar munosabatlar rivojining yuqori sur’atiga qaramay, ikki tomonlama hamkorlikni yanada chuqurlashtirish uchun imkoniyat bisyorligiga ishonch bildirdilar. Demak, O‘zbekiston va Belarusda mavjud hali foydalanilmagan ulkan salohiyatni batafsil o‘rganish va amaliyotga tatbiq etish talab qilinadi.
Shu nuqtai nazardan savdo-iqtisodiy aloqani yanada kengaytirish, transport infratuzilmasini rivojlantirish va logistika yo‘nalishlari barpo etish, madaniy-gumanitar, hududlararo muloqotni chuqurlashtirish, sayyohlar oqimini ko‘paytirishdan manfaatdor.
Hamkorlar bilan O‘zbekiston va Belarus sanoatining yetakchi tarmoqlarida qo‘shma kooperatsiya loyihalarini amalga oshirish, qo‘shma sanoat,farmatsevtika klasterlari yaratish, axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini integratsiyalash, shuningdek agrosanoat majmuasidagi mavjud imkoniyatlarni birlashtirish ham muhim yo‘nalishlar sifatida baholanmoqda.
G‘.Xonnazarov, O‘zA
https://uza.uz/oz/posts/ozbekiston-belarus-hamkorligi-mavzusi-tahlil-etildi_563007
O‘zbekiston va Belarus hamkorligi istiqboli muhokama qilinadi
Toshkentda “O‘zbekiston – Belarus: hamkorlikning yangi ufqi va istiqboli” mavzusidagi davra suhbati bo‘lib o‘tmoqda.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Strategik va mintaqalararo tadqiqotlar instituti (SMTI) tomonidan Belarus Strategik tadqiqotlar instituti (BSTI) bilan hamkorlikda gibrid formatda tashkil etilgan mazkur tadbirda ikki davlat diplomatik missiyalari rahbarlari, ekspert-tahliliy, ilmiy-akademik doiralari vakillari – Belarus tomonidan BSTI, Marketing va narx tadqiqotlari milliy markazi, Davlat transport universiteti, P.M.Masherov nomidagi Vitebsk davlat universiteti kabi nufuzli tadqiqot institutlari mutaxassislari, O‘zbekiston tomonidan esa SMTI, Makroiqtisodiy va hududiy tadqiqotlar instituti, Xalqaro aloqalar axborot-tahlil markazi, Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi, Transport va logistikani rivojlantirish muammolarini o‘rganish markazi, “O‘zbekiston temir yo‘llari” aksiyadorlik jamiyati, Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi rahbarlari ishtirok etyapti.
SMTI direktorining birinchi o‘rinbosari Akramjon Ne’matov ta’kidlaganidek, davra suhbati davomida savdo, iqtisodiyot, investitsiya, sanoat kooperatsiyasi, transport-logistika va madaniy-gumanitar sohalardagi muloqotni kengaytirish bo‘yicha ikki tomonlama hamkorlikning hozirgi holati va jarayonni yanada rivojlantirish istiqboli to‘g‘risida batafsil fikr almashiladi.
O‘zA
https://uza.uz/oz/posts/ozbekiston-va-belarus-hamkorligi-istiqboli-muhokama-qilinadi_562889
Расширение торгово-экономического сотрудничества будет оставаться ключевым направлением узбекско-белорусского взаимодействия
ТАШКЕНТ, 30 января. /ИА "Дунё"/. Сегодня в столице прошел «круглый стол» на тему «Сотрудничество Узбекистана и Беларуси – новые горизонты и перспективы», сообщает корреспондент ИА «Дунё».
Мероприятие организовано Институтом стратегических и межрегиональных исследований при Президенте (ИСМИ) в партнёрстве с Белорусским институтом стратегических исследований (БИСИ).
Выступая на мероприятии, первый заместитель директора ИСМИ Акрамжон Неъматов уделил особое внимание анализу перспектив развития узбекско-белорусских отношений. Как отметил эксперт, Узбекистан и Беларусь связаны традиционными узами дружбы и партнёрства, которые из года в год только крепнут.
«Сегодня есть все предпосылки для того, чтобы усилить работу на этом направлении. Это наличие и политической воли, и обоюдная заинтересованность, и большие незадействованные еще резервы для наращивания всесторонних связей», - заявил эксперт.
Подчеркивалось, что в прошлом году Узбекистан и Беларусь перешагнули 30-летний рубеж с момента установления дипломатических отношений. За этот период стороны добились множества положительных результатов.
В данном контексте Акрамжон Неъматов с удовлетворением отметил положительную динамику роста двустороннего сотрудничества по всем направлениям, интенсивный диалог на различных уровнях.
По его словам, благодаря совместным усилиям с 2017 года товарооборот между странами увеличился почти в 3,5 раза, впервые в истории двусторонних отношений он преодолел полумиллиардную отметку (620 миллионов долларов США). «Следующая целевая планка – 1 миллиард долларов», - подчеркнул эксперт.
Учитывая взаимодополняемость экономик Узбекистана и Беларуси, расширение торгово-экономического сотрудничества, по его мнению, будет оставаться ключевым направлением взаимодействия.
Большие перспективы имеют дальнейшее развитие промышленной кооперации, создание совместных конкурентоспособных и экспортоориентированных производств.
В подтверждение этого первый заместитель директора ИСМИ констатировал небывалый прирост числа совместных предприятий. Так, если в 2017 году количество работающих в Узбекистане предприятий с участием белорусского капитала составляло 22, то сегодня их число перевалило за 200, показав рост почти в 10 раз. В свою очередь, в Беларуси в настоящее время функционирует более 100 совместных предприятий. Они создают совершенно новые предпосылки для развития индустриально-технологического партнёрства, в том числе благодаря постоянному расширению межрегиональных связей. Кроме того, в фокусе их внимания не только рынок Узбекистана, но и перспективные рынки стран соседей, государств Южной Азии и других регионов. «Дальнейшее наращивание взаимодействия в этом направлении может стать ключевым драйвером нашего партнерства», - уточнил Акрамжон Неъматов.
По его утверждению, особо востребовано приложение общих инвестиционных возможностей в проекты в области сельского хозяйства, текстильной и пищевой промышленности, фармацевтики, животноводства, переработки плодоовощной продукции.
Важнейший компонент двустороннего взаимодействия – это социальная и гуманитарные сферы. «Большую отдачу мы видим от наших совместных программ в области образования. Их число уже достигло 80», - отметил эксперт. Так, количество узбекских студентов, которые обучаются в университетах Беларуси за последние 4 года увеличилось в 5 раз – с 400 до 2 тысяч. Данная цифра свидетельствует о востребованности белорусского образования среди узбекской молодёжи. Между вузами Узбекистана и Беларуси действует более 200 договоров о сотрудничестве, в рамках которых ведется научно-исследовательская работа, осуществляется обмен опытом. Успешно функционирует Совместная узбекская-белорусская комиссия по сотрудничеству в области науки. Реализовано 54 научных проекта в таких сферах как информационные технологий, химия, сельское хозяйство и медицина. На стадии реализации ещё 30 таких совместных инициатив.
Символом успешного сотрудничества двух государств в области образования и науки стал проведенный в 2023 году I Форум ректоров Узбекистана и Беларуси, по итогам которого была подписана «Дорожная карта» сотрудничества.
Как заявил Акрамжон Неъматов, важную нишу в узбекско-белорусских отношениях занимает и углубление сотрудничества в области здравоохранения. В конце прошлого года проведен первый Медицинский форум «Дни здравоохранения и медицинского образования Узбекистан – Беларусь». По его итогам Узбекистан и Беларусь подписали свыше 120 соглашений в области совместного развития медицины, - конкретизировал эксперт. На стадии разработки двусторонние программы по постдипломным направлениям, обмен опытом по неонатальной хирургии, кардиохирургии, трансплантации органов. «Прорабатывается практика расширения сотрудничества между конкретными медицинскими центрами», – заключил Акрамжон Неъматов.
В «круглом столе» приняли участие главы дипломатических миссий в Узбекистане и Беларуси, руководство и представители экспертно-аналитических и научно-академических кругов двух стран.
Белорусская сторона была представлена руководителями и экспертами таких авторитетных исследовательских институтов, как БИСИ, Национальный центр маркетинга и конъюнктуры цен, Белорусский государственный университет транспорта, Витебский государственный университет имени П.М.Машерова и другими учреждениями.
С узбекской стороны участвовали руководители ИСМИ, Института макроэкономических и региональных исследований, Информационно-аналитического центра международных отношений, Центра экономических исследований и реформ, Центра изучения проблем развития транспорта и логистики, Акционерного общества «Узбекистон темир йуллари», Агентства информации и массовых коммуникаций.