Environmental protection in Uzbekistan is an integral part of the sustainable development strategy and the country’s contribution to solving global problems

---

Марказий Осиёнинг қоқ ўртасида жойлашган Ўзбекистон комплекс ёндашув ва стратегик режалаштиришни талаб қиладиган ноёб экологик муаммоларга дуч келмоқда. Сўнгги йилларда мамлакат барқарор ривожланишни миллий дастур ва лойиҳаларга қўшиб, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш бўйича фаол чораларни кўрмоқда.

Ушбу саъй-ҳаракатлар нафақат мамлакатдаги экологик вазиятни яхшилашга қаратилган, балки глобал муаммоларни ҳал қилишга катта ҳисса қўшмоқда. Ўзбекистон иқлим ўзгаришига қарши кураш бўйича глобал ташаббусларда фаол иштирок этмоқда. 2016 йилда мамлакат бугъ газлари чиқиндиларини камайтириш ва иқлим ўзгаришига мослашиш мажбуриятини олган холда Париж битимини ратификация қилди.

Янги Ўзбекистон кун тартибида экологик сиёсат масалалари муҳим ўрин тутади. Шу сохадаги фаолиятни яхшилаш учун экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш соҳасини ўзгартириш чора-тадбирлари, иқлим ўзгариши ва унинг оқибатларига қарши кураш бўйича ҳаракатлар, дарахтларни кесишга мораторий, тоза "яшил" энергияни жорий этиш, қаттиқ чиқиндиларни бошқариш, "яшил" транспорт инфратузилмасини ривожлантириш, транспорт тармоғини кенгайтириш, муҳофаза этиладиган табиий ҳудудлар, экотизимларни тиклаш ва биохилма-хилликни сақлаш, чўлланиш ва қурғоқчиликка қарши курашиш, экологик қонунчиликни халқаро стандартларга мувофиқ мослаштириш чора-тадбирлари, замонавий ахборот технологияларини жорий этишни қўллаб-қувватлаб, улар ижобий тенденцияларни намойиш этмоқда.

Ўзбекистон экологик стратегиясининг муҳим жиҳатларидан бири – “яшил” иқтисодиётни ривожлантиришдир. 2019-2030 йилларга мўлжалланган "яшил иқтисодиёт" давлат дастури углерод изини камайтириш, энергия самарадорлигини ошириш ва қайта тикланадиган энергия (ҚТЭ) манбаларини ривожлантиришга қаратилган. Бундан ташқари, Ўзбекистон ҳукумати мамлакатнинг умумий энергия балансида қайта тикланадиган энергия улушини кўпайтириш бўйича ўз олдига улкан мақсадларни қўйган.

"Ўзбекистон – 2030" ривожланиш стратегияси ва кейинги режалар доирасида Президентимиз Шавкат Мирзиёев жорий йил май ойида бўлиб ўтган учинчи Тошкент халқаро инвестициявий форумида таъкидлаганидек, мамлакатимиз 20 гигаваттдан ортиқ қайта тикланадиган энергия қувватини 2030 йилга қадар яратиш ва энергия балансидаги улушини 40 фоизга етказишни мақсад қилган. Ушбу мақсадларга янги қуёш ва шамол электр станцияларини қуриш, шунингдек, мавжуд энергия инфратузилмаси объектларини модернизация қилиш киради.

2019 йилда "Кайта тикланадиган энергия манбалари тўғрисида" ги қонун қабул қилинди, ва бу яшил энергетика соҳасини ривожлантириш учун ҳуқуқий асос яратади. Қонунда инвесторлар учун имтиёзлар ва преференциялар кўзда тутилган бўлиб, бу ҳам ички, ҳам хорижий инвестицияларни жалб қилишни рағбатлантиради.

Ўзбекистонда “яшил” энергетиканинг ривожланиши халқаро ташкилотлар ва молия институтлари томонидан фаол қўллаб-қувватланмоқда. Халқаро қайта тикланадиган энергия агентлиги, Жаҳон банки, Осиё тараққиёт банки ва бошқа тузилмалар билан ҳамкорлик муҳим ўрин тутади. Ушбу ташкилотларнинг инвестициялари ва техник кўмаги қайта тикланадиган энергетика соҳасида инновацион технологиялар ва илғор тажрибаларни жадал жорий этишга хизмат қилмоқда.

Фақат 2023 йили Ўзбекистоннинг стратегик ҳамкорлари - “Masdar”, “Gezhouba”, “China Energy” компаниялари билан биргаликда 1,4 гигаватт қувватга эга йирик шамол ва қуёш электр стансиялари ишга туширилди. Шунингдек, улар “ACWA Power” билан биргаликда "яшил" водород ишлаб чиқариш лойиҳасини амалга оширишни бошладилар. Айни пайтда ушбу йўналишда 28 лойиҳани амалга ошириш бўйича ишлар олиб борилмоқда. Эътиборлиси, бу муҳим лойиҳалар фақат тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар ҳисобидан давлат-хусусий шериклик асосида амалга оширилмоқда.

Мамлакат учун барқарор ривожланишнинг глобал мақсадларига эришиш жуда хам муҳимдир. Ўзбекистонда 2022 йилда Вазирлар Маҳкамасининг "2030 йилгача бўлган даврда барқарор ривожланиш соҳасидаги Миллий мақсад ва вазифаларни амалга оширишни жадаллаштириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида" ги янгиланган қарори қабул қилинди. Бу Ўзбекистоннинг барқарор ривожланишнинг 16 Миллий мақсадини амалга ошириш учун БМТга аъзо барча давлатлар билан ҳар томонлама ҳамкорликда 2030 йилгача бўлган даврда глобал кун тартибига эришишга қатъий қарор қилганининг тасдиғидир.

Мамлакатимиз ҳукумати томонидан тасдиқланган 2030 йилгача бўлган даврда барқарор ривожланиш соҳасидаги Миллий мақсад ва вазифалар, 2022-2026 йилларга мўлжалланган барқарор ривожланиш соҳасидаги Миллий мақсад ва вазифаларни самарали амалга ошириш бўйича ҳаракатлар режаси, шунингдек, Ўзбекистоннинг Миллий ривожланиш стратегиялари мамлакатимиз тараққиётига ва барқарор ривожланиш мақсадларини амалга оширишига хизмат қилади.

Ўзбекистоннинг миллий мақсад ва вазифаларини амалга оширишда эришилган натижалар халқаро ҳамжамият томонидан маъқулланди ва эътироф этилди. Янги Ўзбекистоннинг "Инсон шаъни ва қадр-қиммати йўлида" асосий тамойили Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг барқарор ривожланиш бўйича "Хеч кимни ортда қолдирманг"тамойилига ҳамоҳангдир. БМТ томонидан 2023 йилда эълон қилинган барқарор ривожланиш мақсадларининг идоралараро рейтингида Ўзбекистон 166 мамлакат орасида 69 ўринни эгаллаб, ўз рейтингини 8 баллга оширди.

2020 ва 2023 йилларда Ўзбекистонни 2023 йилгача барқарор ривожлантиришнинг миллий мақсад ва вазифаларини амалга ошириш бўйича тайёрланган ихтиёрий Миллий шарҳлар БМТ томонидан ижобий баҳоланди. "2017-2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича ҳаракатлар стратегияси" ни амалга ошириш билан мутаносиб ва ўзаро боғлиқ бўлган барча барқарор ривожланиш мақсадларида Ўзбекистон салмоқли натижаларга эришди.

Ўзбекистондаги муҳофаза этиладиган табиий ҳудудларнинг ҳозирги ҳолати ва ушбу соҳадаги мавжуд тенденциялар таҳлили шуни кўрсатадики, сўнгги йилларда мамлакатимизда муҳофаза этиладиган табиий ҳудудлар сони ва майдони ортиб бормоқда. Ўрмон соҳасида ислоҳотлар олиб борилмоқда, бунинг натижасида мамлакатда ўрмон ерлари сони сезиларли даражада ошди.

Президент Шавкат Мирзиёевнинг "Яшил макон" ташаббуси чинакам миллий лойиҳага айланди. Ўзбекистоннинг умумий ер майдонига ўрмонлар майдони 7 йил ичида 8,3% дан 8,7% гача ўсди. Қўриқланадиган ҳудудларнинг улуши 2 баробар ошди.

Ўзбекистон атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва инсон тараққиётининг халқаро механизмларида фаол иштирок этмоқда. Оролбўйи минтақасида биохилма-хилликни сақлаш, экотизимларни тиклаш, озон қатламини муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши оқибатларини юмшатиш, чиқиндиларни бошқариш бўйича турли ташаббуслар амалга оширилмоқда.

Шунингдек, аҳолининг соғлом овқатланиш ва тоза сувдан фойдаланишини таъминлашга қаратилган стратегия ва дастурлар мавжуд. Ўзбекистон Европа Иттифоқи, унинг атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва барқарор ривожланиш бўйича институционал органлари, шунингдек, Германия, Финляндия, Туркия ва Жанубий Корея каби алоҳида давлатлар билан ҳамкорлик қилади. Мамлакат 14 та халқаро Конвенция, шунингдек, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва барқарор ривожланиш соҳасидаги 20 дан ортиқ протоколлар, битимлар ва меморандумлар иштирокчиси.

Ўзбекистон БМТнинг иқлим ўзгариши бўйича доиравий Конвенсиясининг йиллик йиғилишларида мунтазам иштирок етиб келмоқда. 2022 йилда бўлиб ўтган 27-учрашувда Ўзбекистон делегацияси Марказий Осиёда углерод нейтраллигига эришиш, қайта тикланадиган энергия манбаларини илгари суриш, иқлим ўзгаришига мослашиш лойиҳалари, чўлланиш ва ерларнинг деградациясига қарши курашиш, сувни тежайдиган технологиялар ва бошқа иқлим ҳаракатларини жорий этиш бўйича саъй-ҳаракатларни бирлаштиришга чақирди.

Яна бир муҳим жиҳат шундаки, БМТ Президент Шавкат Мирзиёевнинг 2024 йилда Самарқандда иқлим ўзгаришига бағишланган биринчи халқаро иқлим форумини ўтказиш ташаббусини қўллаб-қувватлади. Унда Марказий Осиё минтақасидаги хавф ва таҳдидларни камайтириш бўйича халқаро ҳамкорлик имкониятлари ва иқлимни молиялаштиришни жалб қилиш масалалари муҳокама қилинди. 2023 йилнинг сентябр ойида Нью-Йркда БМТ Бош Ассамблеясининг 78-сессиясида Ўзбекистон Президенти "Марказий Осиё global иқлим таҳдидлари шароитида: умумий фаровонлик учун бирдамлик" резолюциясини қабул қилиш ташаббуси билан чиқди ва унинг асосий қоидаларини Самарқанд форумида муҳокама қилишни таклиф қилди.

Марказий Осиё мамлакатлари билан ҳамкорлик минтақа олдида турган кўплаб экологик муаммоларни ҳал этишда муҳим аҳамият касб этади. Ушбу соҳадаги ҳамкорлик нафақат экологик вазиятни яхшилашга, балки минтақавий барқарорлик ва барқарор ривожланишни мустаҳкамлашга ҳам ёрдам беради. Ўзбекистон ва қўшни давлатлар ўртасидаги ҳамкорликнинг энг муҳим йўналишларидан бири бу сув ресурсларини бошқаришдир.

Ўзбекистоннинг сув муаммолари кўп қиррали бўлиб, географик, иқлимий, иқтисодий ва бошқарув омилларининг уйғунлигидан келиб чиқади. Мамлакатнинг қурғоқчил ва ярим қуруқ иқлими чекланган сув ресурслари билан биргаликда сувни барқарор бошқариш учун жиддий муаммоларни келтириб чиқармоқда. Марказий Осиёнинг қурғоқчил минтақасида географик жойлашуви туфайли Ўзбекистон сурункали сув танқислигини бошдан кечирмоқда. Чекланган сув ресурслари кенг чўл ҳудудларининг мавжудлиги ва мамлакат сув ресурсларини минтақадаги қўшни давлатлар билан бўлишиши билан янада кучаймоқда.

Амударё ва Сирдарё трансчегаравий дарёлари минтақадаги барча мамлакатлар учун жуда муҳимдир. Ўзбекистон сув ресурсларидан оқилона фойдаланиш ва низоларнинг олдини олишга қаратилган халқаро форум ва ташаббусларда фаол иштирок этмоқда. Қозоғистон, Қирғизистон, Тожикистон ва Туркманистон билан қўшма лойиҳалар ирригация тизимларини модернизация қилиш, сувни тежайдиган технологияларни жорий этиш ва сув ҳавзаларини бошқаришни такомиллаштиришдан иборат.

Орол денгизининг қуриши муаммоси минтақадаги энг йирик ва оғир экологик офатлардан биридир. Оролбўйи минтақаси халқаро аҳамиятга эга. 20-асрнинг иккинчи ярмида Орол денгизи давлати беқарорлик босқичига ўтди. Антропоген таъсир натижасида юзага келган бу давр сув ҳажми ва оқимининг пасайиши, шўрланишнинг ошиши, балиқ биохилма-хиллигининг пасайиши ва бошқа салбий жараёнлар билан тавсифланади. Орол денгизининг қисқариши барча қўшни давлатларнинг экотизимларига сезиларли таъсир кўрсатмоқда, унинг оғир аҳволи бевосита Туркманистон, Қозоғистон ва Ўзбекистонга, хусусан, Қорақалпоғистон Республикаси, Хоразм, Бухоро ва Навоий вилоятларига, Тожикистон ва Қирғизистонга ҳам тааллуқлидир.

Орол денгизини тиклаш барча қирғоқ давлатларининг биргаликдаги саъй-ҳаракатларини талаб қилади. Ўзбекистон Орол денгизини қутқариш халқаро жамғармаси, ўрмонларни қайта тиклаш, сув таъминотини яхшилаш ва чанг бўронларига қарши курашиш бўйича лойиҳаларни амалга ошириш доирасида Қозоғистон билан фаол ҳамкорлик қилмоқда. Ушбу чора-тадбирлар нафақат экологик вазиятни яхшилашга, балки экологик офатнинг ижтимоий-иқтисодий оқибатларини юмшатишга ёрдам беради.

 Ўзбекистон ушбу офатларга қарши курашишга қаратилган минтақавий лойиҳаларда фаол иштирок этмоқда. Биргаликдаги саъй-ҳаракатларга ўрмон камарларини экиш, яйловларни тиклаш, ер бошқарувини такомиллаштириш ва барқарор деҳқончилик усулларини жорий этиш киради. Қозоғистон, Қирғизистон, Тожикистон ва Туркманистон билан ҳамкорлик илғор тажриба ва технологиялар алмашиш имконини беради, бу эса чўлланишга қарши самарали курашишга ёрдам беради.

Яшил майдонларни кўпайтириш, пахта учун ажратилган ҳудудларни қисқартириш ва мева-сабзавот, дон ва ем-хашак экинларини етиштириш майдонларини кўпайтириш бўйича чора-тадбирларни қабул қилиш, шунингдек, сувни тежайдиган суғориш технологияларини жорий этишни давлат томонидан қўллаб-қувватлашни кучайтириш ижобий тенденциялардир. Экологик таълим ва билим алмашиш соҳасидаги ҳамкорлик минтақадаги экологик муаммоларни ҳал қилишда муҳим рол ўйнайди.

Ўзбекистон қўшни давлатлар билан биргаликда аҳолининг экологик хабардорлигини ошириш, мутахассислар тайёрлаш ва қўшма тадқиқотлар ўтказиш дастурларини амалга оширмоқда. Бунга конференциялар, семинарлар, ўқув дастурлари ва талабалар ва олимлар алмашинувини ташкил этиш киради. Бундай ўзаро таъсир барқарор экологик маданиятни шакллантиришга ва экологик муаммоларни ҳал қилиш учун малакали кадрлар тайёрлашга ёрдам беради.

Ўзбекистоннинг Марказий Осиё мамлакатлари билан атроф-муҳитни муҳофаза қилиш соҳасидаги ҳамкорлиги минтақавий барқарор ривожланиш сиёсатининг муҳим элементи ҳисобланади. Сув ресурсларини бошқариш, Орол денгизини тиклаш, қайта тикланадиган энергия манбаларини ривожлантириш, чўлланишга қарши кураш ва экологик таълим соҳасидаги биргаликдаги саъй-ҳаракатлар нафақат экологик вазиятни яхшилашга, балки минтақавий барқарорлик ва фаровонликни мустаҳкамлашга хизмат қилмоқда.

Ўзбекистон барқарор ривожланиш ва халқаро ҳамкорлик тамойилларига содиқлигини кўрсатиб, умумий экологик муаммоларни ҳал этишга қаратилган халқаро ва минтақавий ташаббусларда фаол иштирок этишда давом этмоқда. Умуман олганда, Ўзбекистонда атроф-муҳитни муҳофаза қилиш мамлакатнинг барқарор ривожланиш стратегиясининг ажралмас қисмидир. “Яшил” иқтисодиётни ривожлантириш, иқлим ўзгаришига қарши курашиш, сув ресурсларини муҳофаза қилиш ва барқарор қишлоқ хўжалигини ривожлантириш бўйича кўрилаётган чора-тадбирлар нафақат мамлакатдаги экологик вазиятни яхшилаш, балки глобал экологик муаммоларни ҳал этишга катта ҳисса қўшмоқда. Ўзбекистон атроф-муҳитни муҳофаза қилишга комплекс ва стратегик ёндашув миллий ва глобал миқёсда барқарор келажакка олиб келиши мумкинлигини намойиш этмоқда.

Environmental protection in Uzbekistan is an integral part of the sustainable development strategy and the country’s contribution to solving global problems

Uzbekistan, located in the heart of Central Asia, faces unique environmental challenges that require an integrated approach and strategic planning. In recent years, the country has been taking active steps to protect the environment by integrating sustainable development into national programs and projects. These efforts are not only aimed at improving the environmental situation in the country, but also make a significant contribution to solving global problems. Uzbekistan actively participates in global initiatives to combat climate change. The country ratified the Paris Agreement in 2016, committing to reducing greenhouse gas emissions and adapting to climate change.

Environmental policy issues play a key role on the agenda of the New Uzbekistan. Measures to transform the sphere of ecology and environmental protection to improve the activities of our ministry, actions to combat climate change and its consequences, a moratorium on tree cutting, the introduction of clean “green” energy, solid waste management, the development of “green” transport infrastructure, expansion networks of protected natural areas, measures to restore ecosystems and preserve biodiversity, combat desertification and drought, unify environmental legislation in accordance with international standards, supporting the introduction of modern information technologies, show positive trends.

One of the key aspects of Uzbekistan’s environmental strategy is the development of a “green economy”. The state program “Green Economy” for 2019-2030 is aimed at reducing the carbon footprint, increasing energy efficiency and developing renewable energy sources (RES).

Moreover, the government of Uzbekistan has set ambitious goals to increase the share of renewable energy sources in the country’s overall energy balance. As part of the Development Strategy “Uzbekistan - 2030” and subsequent plans. As President of Uzbekistan Shavkat Mirziyoyev stated at the third Tashkent International Investment Forum held in early may this year, our country strives to create more than 20 gigawatts of renewable energy capacity by 2030 and increase its share in the energy sector. balance up to 40 percent. These goals include the construction of new solar and wind power plants, as well as the modernization of existing energy infrastructure.

In 2019, the law “On Renewable Energy Sources” was adopted, which creates a legal basis for the development of the green energy sector. The law provides benefits and preferences for investors, which stimulates the attraction of both domestic and foreign investment.

The development of “green energy” in Uzbekistan is actively supported by international organizations and financial institutions. Cooperation with the International Renewable Energy Agency (IRENA), the World Bank, the Asian Development Bank and other structures plays an important role. Investments and technical support from these organizations contribute to the rapid implementation of innovative technologies and best practices in the field of renewable energy sources.

Just last year, together with the strategic partners of Uzbekistan - the companies Masdar, Gezhouba, China Energy”, large wind and solar power plants with a capacity of 1.4 gigawatts were launched. Also, together with ACWA Power, we began implementing a project for the production of “green” hydrogen.

Currently, work is underway on the implementation of 28 eight projects in this direction. It is noteworthy that these important projects are carried out exclusively through foreign direct investment on the basis of public-private partnerships.

Achieving global sustainable development goals is no less important for the country.

In Uzbekistan, in 2022, an updated Resolution of the Cabinet of Ministers “On additional measures to accelerate the implementation of National Goals and Objectives in the field of sustainable development for the period up to 2030” was adopted, which confirms Uzbekistan’s strong determination in achieving the global Agenda for the period up to 2030 year in a comprehensive partnership with all UN member countries to achieve sixteen national sustainable development goals.

The National Goals and Objectives in the field of sustainable development for the period until 2030, the Plan of Measures for the effective implementation of the National Goals and Objectives in the field of sustainable development for the period 2022–2026, as well as the National Development Strategies of Uzbekistan, approved by the Government of our country, serve the implementation of the Goals of Sustainable Development development.

The achieved results in implementing the national goals and objectives of Uzbekistan are generally approved and recognized by the international community.

The basic principle of the new Uzbekistan “In the name of the honor and dignity of man” is consonant with the UN principle on sustainable development “Leave no one behind”.

In the Interagency Ranking of Sustainable Development Goals published by the UN (SDR) in 2023, Uzbekistan took 69th place among 166 countries, increasing its ranking by 8 points.

The Voluntary National Reviews prepared in 2020 and 2023 on the implementation of the national Goals and objectives of sustainable development of Uzbekistan until 2023 were positively assessed by the UN.

Uzbekistan has achieved significant results on all Sustainable Development Goals, which were balanced and interconnected with the implementation of the “Strategy of Action for Five Priority Areas of Development of the Republic of Uzbekistan in 2017 - 2021”

An analysis of the current state of protected natural areas in Uzbekistan and current trends in this area shows that in recent years the number and area of protected natural areas in the country have been increasing. Reforms are being carried out in the forestry sector, as a result of which the amount of forest land in the country has noticeably increased.

In this context, the initiative of President Shavkat Mirziyoyev “Yashil makon” (“Green space”) has become a truly national project. The forest area in relation to the total land area of Uzbekistan has increased over 7 years from 8.3% to 8.7%. The share of protected areas increased 2.0 times.

Uzbekistan actively participates in international mechanisms for environmental protection and human development. Various initiatives are being implemented to preserve biodiversity, restore ecosystems in the Aral Sea region, protect the ozone layer and mitigate the effects of climate change, and waste management. There are also policies and programs aimed at ensuring people's access to healthy food and clean water. Uzbekistan cooperates with the European Union, its institutional bodies for environmental protection and sustainable development, as well as with individual states such as Germany, Finland, Turkey, and South Korea.

The country is a party to 14 international conventions, as well as more than 20 protocols, agreements and memoranda of understanding in the field of environmental protection and sustainable development.

Uzbekistan regularly takes an active part in the annual meetings of the UN Framework Convention on Climate Change. During the 27th meeting, held in 2022, the Uzbek delegation advocated consolidating efforts to achieve carbon neutrality, promoting renewable energy sources, climate change adaptation projects, combating desertification and land degradation, introducing water-saving technologies and other climate actions in Central Asia.

Another significant aspect was that the UN supported the initiative of President Shavkat Mirziyoyev to hold the first International Climate Forum in Samarkand in 2024, dedicated to climate change issues, which provides for a discussion of opportunities for international cooperation to reduce risks and threats in the Central Asian region and issues of attracting climate finance . During the 78th session of the UN General Assembly in September of this year. In New York, the President of Uzbekistan took the initiative to adopt the UN General Assembly resolution «Central Asia in the face of global climate threats: solidarity for common prosperity» and proposed discussing its main provisions at the Samarkand Forum.

Cooperation with the countries of Central Asia is critically important to address the many environmental challenges facing the region. Cooperation in this area contributes not only to improving the environmental situation, but also to strengthening regional stability and sustainable development.

Another significant aspect was that the UN supported the initiative of President Shavkat Mirziyoyev to hold the first International Climate Forum in Samarkand in 2024, dedicated to climate change issues, which provides for a discussion of opportunities for international cooperation to reduce risks and threats in the Central Asian region and issues of attracting climate finance . During the 78th session of the UN General Assembly in September of this year. In New York, the President of Uzbekistan took the initiative to adopt the UN General Assembly resolution “Central Asia in the face of global climate threats: solidarity for common prosperity” and proposed discussing its main provisions at the Samarkand Forum.

One of the most significant areas of cooperation between Uzbekistan and neighboring countries is water resources management. The transboundary rivers Amudarya and Syrdarya are vital for all countries in the region. Uzbekistan actively participates in international forums and initiatives aimed at the rational use of water resources and conflict prevention. Joint projects with Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan and Turkmenistan include modernizing irrigation systems, introducing water-saving technologies and improving water basin management.

The problem of the drying up of the Aral Sea is one of the most acute environmental disasters in the region. The Aral Sea region is of international importance. In the second half of the 20th century, the state of the Aral Sea entered a phase of instability. This period, caused by anthropogenic impact, is characterized by a decrease in the volume and flow of water, an increase in salinity, a decrease in fish biodiversity and other negative processes. The shrinking Aral Sea has a significant impact on the ecosystems of all neighboring countries, its critical situation extends directly to Turkmenistan, Kazakhstan and Uzbekistan, in particular to the Republic of Karakalpakstan, Khorezm, Bukhara and Navoi regions, and indirectly to Tajikistan and Kyrgyzstan.

Restoring the Aral Sea requires joint efforts of all coastal states. Uzbekistan actively cooperates with Kazakhstan within the framework of the International Fund for Saving the Aral Sea (IFAS), implementing projects on reforestation, improving water supply and combating dust storms. These measures not only help improve the environmental situation, but also help mitigate the socio-economic consequences of an environmental disaster.

Desertification and land degradation are a serious problem for the countries of Central Asia. Uzbekistan is actively participating in regional projects aimed at combating these phenomena. Collaborative efforts include planting shelterbelts, restoring pastures, improving land management and introducing sustainable agricultural practices. Cooperation with Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan and Turkmenistan allows for the exchange of best practices and technologies, which contributes to the effective fight against desertification.

Positive trends include the adoption of measures to increase the area of green space, a reduction in areas allocated for cotton and an increase in areas for growing vegetables, grains, fruits and fodder crops, as well as an increase in government support for the introduction of water-saving irrigation technologies.

Cooperation in the field of environmental education and knowledge exchange plays an important role in solving environmental problems in the region. Uzbekistan, together with neighboring countries, is implementing programs to increase environmental awareness of the population, train specialists and conduct joint research. This includes organizing conferences, seminars, training programs and exchanges of students and scientists. Such interaction contributes to the formation of a sustainable environmental culture and the training of qualified personnel to solve environmental problems.

Cooperation between Uzbekistan and the countries of Central Asia in the field of environmental protection is a key element of the regional sustainable development policy. Joint efforts to manage water resources, restore the Aral Sea, develop renewable energy sources, combat desertification and environmental education contribute not only to improving the environmental situation, but also to strengthening regional stability and prosperity. Uzbekistan continues to actively participate in international and regional initiatives aimed at solving common environmental problems, demonstrating its commitment to the principles of sustainable development and international cooperation.

In general, environmental protection in Uzbekistan is an integral part of the country’s sustainable development strategy. The measures taken to develop a green economy, combat climate change, protect water resources and promote sustainable agriculture not only improve the environmental situation in the country, but also make a significant contribution to solving global environmental problems. Uzbekistan demonstrates that an integrated and strategic approach to environmental protection can lead to a sustainable future, both nationally and globally.